Protocol voor het primair- en voortgezet onderwijs in de regio Zuid-Holland Noord
Download 0.63 Mb.
|
GGD Hollands Midden ALS DE DOOD INGRIJPT ..... Wat te doen als een leerling of een personeelslid overlijdt Protocolvoor het primair- en voortgezet onderwijsin de regio Zuid-Holland NoordBureau Jeugdzorg GGD Hollands Midden GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen Colofon Dit protocol (of delen ervan) mag/mogen voor gebruik binnen scholen in de gewenste aantallen worden gekopieerd. Hiervoor is het niet nodig vooraf toestemming te vragen aan de samenstellers. Het protocol ‘Als de dood ingrijpt…’ is totstandgekomen door een samenwerking tussen Bureau Jeugdzorg, GGD Hollands Midden en GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen. Publicatienummer: 060-22 Uitgiftemaand: mei 2006 U kunt deze uitgave bestellen bij: GGD Hollands Midden Postbus 121 2300 AC Leiden tel. (071) 516 33 37 Dit protocol is tevens te downloaden op www.ggdhm.nl VOORWOORD Een sterfgeval komt binnen een school niet zo vaak voor. Maar áls het zich voordoet, dan is het een gebeurtenis die de hele schoolgemeenschap raakt. In zo’n verwarrende en emotionele periode moet de school tactvol, snel en weloverwogen reageren. Voor u ligt het vernieuwde protocol ‘Als de dood ingrijpt…’. Het protocol biedt scholen een houvast in de - mogelijk - verwarde situatie die zich voordoet wanneer een leerling, leerkracht of ander personeelslid (plotseling) overlijdt. Dit protocol is samengesteld door Bureau Jeugdzorg, GGD Hollands Midden en GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen. Hierbij is uitgegaan van het protocol ‘Als de dood ingrijpt…’ uit 1999. Daarnaast is gebruik gemaakt van het protocol ‘Plotselinge dood’ van de Hulpverleningsdienst Groningen, mei 2004 en de handleiding ‘Omgaan met dood en rouw’ van de GGD Rivierenland, juni 2003. De regio Zuid-Holland Noord van de GGD Hollands Midden hanteert hetzelfde protocol maar heeft waar relevant de regionaal geldende werkafspraken aangepast. Het protocol is niet bedoeld ter vervanging van directe contacten met hulpverlenende instellingen. Integendeel: er wordt geadviseerd om, als daar behoefte aan is, contact te zoeken met de jeugdarts of sociaal-verpleegkundige van de GGD, de voorpostfunctionaris van Bureau Jeugdzorg of het regionale calamiteiten en zedenteam. INHOUD VOORWOORD 3 INHOUD 5 A. DRAAIBOEK INLEIDING 9 STAPPENPLAN 11 Inleiding Stap 1: het bericht Stap 2: sleuteltrio Stap 3: duidelijkheid Stap 4: het informeren van de schoolgemeenschap Stap 5: aanpassing van het rooster Stap 6: contact met de ouders/familie van de overledene Stap 7: informeren van ouders Stap 8: begeleiding tussen overlijden en uitvaart Stap 9: administratieve zaken Stap 10: individuele begeleiding van leerlingen Stap 11: nazorg voor de groepsleerkracht/mentor en het team Stap 12: terugkijken en evalueren B. AANVULLENDE INFORMATIE ANALYSE VAN EIGEN EMOTIES 18 Inleiding Uiten van emoties Zelfreflectie En tot slot SLECHT NIEUWSGESPREKKEN 20 Inleiding Stap 1: de voorbereiding Stap 2: de inleiding Stap 3: vertel het nieuws kort en bondig Stap 4: ga in op de eerste emoties Stap 5: geef zo nodig verdere toelichting Stap 6: ga na welke hulp eventueel geboden moet worden HET INFORMEREN VAN LEERLINGEN 22 Inleiding Het vertellen van het slechte nieuws Eerlijk en duidelijk Concrete uitleg “Ik weet het niet” Stilte
Verdere informatie HET AFSCHEID, DE UITVAART 24 Inleiding Het condoléancebezoek Afscheid nemen van de overledene Deelname aan de uitvaart Voorbereiding op een begrafenis Voorbereiding op een crematie Herdenkingsdienst op school Culturele verschillen Rituelen tijdens of na de uitvaart
KINDEREN EN HET BESEF VAN DE DOOD 28 Inleiding Kinderen tot 3 jaar Kinderen van 3 tot 6 jaar Kinderen van 6 tot 9 jaar Kinderen van 9 tot 12 jaar Kinderen van 12 jaar en ouder HET ROUWPROCES 30 Inleiding Taak 1: het aanvaarden van het verlies Taak 2: het voelen van de pijn die het gevolg is van het verlies Taak 3: het aanpassen aan een leven waar de overledene geen deel meer van uitmaakt Taak 4: de overledene emotioneel een plek geven en verder leven zonder de overledene Tot slot… VERSCHILLENDE RELIGIES EN CULTUREN 33 Inleiding Katholieken Protestanten Moslims
Hindoestanen Surinaamse creolen Joden Molukkers HULP BIJ OPVANG EN VERWERKING 35 Inleiding Inschakelen van externe hulp Mogelijk in te schakelen organisaties ZELFDODING 37 Inleiding Taak van de school Achtergrondinformatie
OMGAAN MET DE PERS 42 Inleiding Aandachtspunten SUGGESTIES VOOR KRINGGESPREKKEN 43 Inleiding Doel van een kringgesprek Kringgesprekken op verschillende momenten Gestructureerde gesprekken Specifieke methodes Aandachtspunten bij deze kringgesprekken
ANDERE WERKVORMEN 49 Inleiding Spel
Tekenen, knutselen De laatste boodschap op een kaartje Kaarten maken (Voor)lezen Poëzie En verder ... Aandachtspunten bij deze werkvormen VERDRIETKOFFERS EN ANDERE WERKVORMEN 51 Verdrietkoffers Andere werkvormen Uitleen
LITERATUUR 53 Inleiding 1. Boeken voor leerkrachten als hulpverlener 2. Boeken algemeen, filosofie, kennis 3. Poëzie 5. Boeken voor ouders en nabestaande volwassenen 6. Boeken voor kinderen om te kijken, voor te lezen en zelf te lezen 7. Boeken voor broertjes, zusjes en andere jeugdige nabestaanden INSTANTIES EN WEBSITES 64 Instanties Websites
Standaard formulieren Voorbeelden van brieven en communiqués BIJLAGE 2: UW KIND HEEFT EEN SCHOKKENDE GEBEURTENIS MEEGEMAAKT;.......... 76 INFORMATIE VOOR OUDERS Directory: docs docs -> How to Write the Perfect Essay Dr Colin Tyler Contents Summary docs -> Introduce Yourself docs -> Structure for a Paragraphs for Paragraph Assignments docs -> A masters in Education in eLearning The University of Hull Modules docs -> Getting started with sixth edition apa style docs -> Guide to writing geography papers docs -> Allows readers to cross-reference your sources easily docs -> Seniors: this is an important year for you docs -> Name: Address: Parent/Guardian Permission: Birth Date Download 0.63 Mb. Share with your friends:
|